ТАҲДИДИ ФАРМОНДЕҲИ ТОЛИБОН: ҚОДИРЕМ ТОҶИКИСТОНРО ДАР ЯК ҲАФТА ИШҒОЛ КУНЕМ
Нашрияи “8 субҳ”- чопи Кобул бо такя ба манбааш хабар дод, ки як фармондеҳи аршади Толибон дар вилояти бо Тоҷикистон ҳамсояи Тахор ба мақомоти Тоҷикистон ҳушдор додааст, ки агар даст аз мудохила дар умури Афғонистон набардорад, нирӯҳои ин ҳаракати тундрав қодиранд, дар байни як ҳафта Тоҷикистонро тасарруф кунанд.
Ин дар ҳолест, ки як сол пеш як намояндаи дигари Толибон таҳдид карда буд, ки барояшон барои ишғоли Тоҷикистон ҳамагӣ 24 соат кофист.
Тавре “Азия плюс” аз ин нашрияи афғонӣ нақли қавл мекунад, Мулло Ҷонмуҳаммад Ҳамза, машҳур ба Мулло Ҷону, муовини аввали фармондеҳи қулурду, яъне сипоҳи 217-и умрии Толибон дар вилояти Тахор рӯзи 2 август дар ҳузури вазири амр ба маъруф ва наҳй аз мункари Толибон, ки ба Тахор сафар карда буд, гуфтааст, нерӯҳои онҳо қодиранд дар як ҳафта Тоҷикистонро тасхир кунанд.
Дар хабаре, ки рӯзномаи “8 субҳ” аз қавли манбааш дар Тахор нашр кард, гуфта мешавад: “Муовини аввали фармондеҳи қулурдуи умрии Толибон ҳушдор додааст, ки дар сурате ки ин кишвар(яъне Тоҷикистон) даст аз мудохилаҳо дар умури дохилии Афғонистон накашад ва Русия пушти Тоҷикистон қарор нагирад, ин кишварро зарфи як ҳафта тасхир мекунанд”.
Мақомоти Тоҷикистон ба суханони ин фармондеҳи Толибон то ҳол вокунише накардаанд.
Вале Мулло Ҷону нахустин касе аз афроди наздик ба Толибон нест, ки таҳдид ба ҳамлаву тасарруф ваё ноором кардани Тоҷикистон мекунад.
Тирамоҳи соли 2021, ки Толибон ҳукуматро дар Афғонистон тоза ғасб карда буданд, як сухангӯи ин ҳаракат изҳор карда буд, ки агар ҷомиаи ҷаҳонӣ дахолат накунад, ҷангиёни Толибон омодаанд дар байни як шабонарӯз Тоҷикистонро саросар ишғол кунанд.
Моҳи майи соли ҷорӣ Гулбиддин Ҳикматёр, сарвазири собиқи Афғонистон дар як суханрониаш ҳукумати Тоҷикистонро айбдор кард, ки ба мухолифини мусаллаҳи ҳукумати кунунии Толибон дар қаламраваш паноҳ додааст. Ҳикматёр инро “иқдоми хасмона, бидуни муҷибу далел” номида, ҳамвазни эълони ҷанг ба зидди мақомоти кунунии Афғонистон маънидод кард ва гуфт, мақомоти Толибон ҳам метавонанд дар посух ба мухолифини мусаллаҳи ҳукумати Тоҷикистон дар хоки Афғонистон паноҳгоҳ бидиҳанд ва барои Тоҷикистони, ба гуфтаи Ҳикматёр, “заифу кӯчак ва шикананда” мушкилоти ҷиддӣ эҷод намоянд.
Гулбиддин Ҳикматёр дар ин мавъизааш, ки бо забони дарӣ суҳбат мекард, мегӯяд: “Шумо, ки дар кишваратон ба мухолифини мусаллаҳи Афғонистон паноҳ медиҳед, оё медонед, маънои паноҳ додан ба мухолифини мусаллаҳи кишвари ҳамсоя чист? Маънои ин ба ҷуз аз эълони ҷанг ба зидди кишвари ҳамсоя ҳеҷ чизи дигаре буда наметавонад. Ҳамист маънояш! Яъне шумо амалан ба Афғонистон эълони ҷанг додед! Мухолифини мусаллаҳашро паноҳ додед, ҳимоят мекунед ва ҳатто пойгоҳҳо барояшон додеду таҳти омӯзиш гирифтаед онҳоро, мусаллаҳашон мекунед. Ва, муттаассифона, Душанбе мудофеи сарсахти инҳост, ки дар ҳукумати Афғонистон ҳам саҳми дастикам 40 дарсадро мехоҳанд.”
Ҳикматёр батакрор гуфт, ин мавзеъгириҳои Душанбе ба маънои эълони ҷанг ба зидди Афғонистон ва “паёмадаш ҳам ҷуз ин нахоҳад буд, ки дар муқобили ин иқдоми хасмона, якҷониба ва бидуни муҷибу далел Афғонистон ҳам тасмим бигирад, ки ба мухолифини мусаллаҳи давлати Тоҷикистон паноҳ бидиҳад. Ва агар ин кор шуд, Тоҷикистони заифу кӯчак ва шикананда ба чӣ сарнавиште рӯбарӯ хоҳад шуд? Ду ило се ҳазор нафар ҳам кофист, ки агар дар Афғонистон паноҳгоҳ биёбанд, барои Душанбе душвор бошад, ки битавонад вазъиятро ором кунад.” Ҳикматёр аз Душанбе хост, дар мавзеъгириҳояш дар қиболи Афғонистон таҷдиди назар карда, “ба ҷои роҳи душманӣ ва хусумат роҳи тафоҳум ва таҳаммули якдигарро интихоб кунад”.
Тоҷикистон аз ангуштшумор кишварҳои дунёст, ки аз Ҷабҳаи муқовимати миллии Афғонистон ба раҳбарии Аҳмади Масъуд, фарзанди Аҳмадшоҳи Масъуд пуштибонӣ мекунад ва гуфтааст, агар Толибон ба ақалиятҳои қавмӣ, бахусус ба тоҷикони Афғонистон дар ҳукумати худ ҷойгоҳи шоистаеро қоил нашаванд, режими нави онҳоро дар Кобул эътироф нахоҳад кард.
Бисёре аз намояндагони ҳукумати қаблии Афғонистону раҳбарони Ҷабҳаи муқовимати миллӣ, ки ба зидди Толибон меҷангад, ва хонаводаҳои онҳо дар Тоҷикистон паноҳ бурдаанд.
Ба навбати худ, шуморе аз мухолифони мусаллаҳи ҳукумати Тоҷикистон дар Афғонистон дар канори Толибон меҷангиданд ва баъди ба пирӯзӣ расидани ҷангҷӯёни Толибон таҳдид карда буданд, ки акнун хатти “ҷиҳод”-и худро ба ин сӯи Омӯ мекӯчонанд.
Гулбиддин Ҳикматёр дар солҳои 80 ва 90 аз фармондеҳони саҳроии муҷоҳидини афғон ва асосгузори ҳизби исломии Афғонистон буд, ки бо талаби супурдани қудрат дар солҳои 1994 ва 1995 Кобулро, ки таҳти назорати нирӯҳои Аҳмадшоҳ Масъуд қарор дошт, мушакборон ва хеле вайрон кард. Ӯ баъдан солҳои зиёде ба ҳайси бандии нимаозод дар Эрон қарор дошт.
Толибон баъди тасарруфи дубораи Кобул дар моҳи августи соли 2021 Ҳикматёрро имоми яке аз масҷидҳои пойтахти Афғонистон таъйин карданд. Ӯ ҳар сари чанд вақт аз минбари ин масҷид аз ҷумла дар мавриди ҳукумати Тоҷикистон суханрониҳои баҳсбарангез мекунад.