Нақшаи даъват ба саффи Қувваҳои мусаллаҳи Тоҷикистон алакай 84% иҷро шудааст. Дар ин бора рӯзи 15 ноябри соли 2022 хабаргузории давлатии “Ховар” бо такя ба охирин омори вазорати мудофиаи Тоҷикистон хабар дод.
Бино ба иттилои вазорати мудофиа, шаҳру ноҳияҳои Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон ҳанӯз дар рӯзи аввали даъвати тирамоҳӣ, 1 октябр аз иҷро нақша ҳисобот доданд. То имрӯз дар саросари ҷумҳурӣ тақрибан 30 шаҳру ноҳияҳо нақшаи даъват ба хизмати ҳарбиро пурра иҷро кардаанд. Ҳамин тавр, дар шаҳру ноҳияҳои тобеи ҷумҳурӣ (водиҳои Рашту Ҳисор ва шаҳри Норак) иҷрои нақша алакай 94 фоиз, дар вилояти Хатлон 81 фоиз ва дар вилояти Суғд қариб 72 фоизро ташкил додааст.
Лозим ба зикр аст, ки дар муқоиса бо дафъаҳои қаблӣ дар ҷараёни ин даъвати тирамоҳӣ шикоятҳои ҷиддӣ аз “облава”, яъне зӯран дар кӯчаву бозорҳо доштану ба артиш бурдани ҷавонони синну соли даъватӣ тақрибан ба гӯш намерасанд.
Даъват ба саффи Қувваҳои мусаллаҳи Тоҷикистон ҳар сол ду маротиба: дар баҳор аз 1 апрел то 31 май ва тирамоҳ аз 1 октябр то 30 ноябр давом мекунад. Ба хидмати ҳарбӣ шаҳрвандони аз 18 то 27-сола (имсол ҷавонони солҳои таваллудашон 1995-2004) даъват карда мешаванд. Хидмати ҳарбии ҳатмӣ дар Тоҷикистон 2 сол аст. Бархе тоифаҳои шаҳрвандон, аз ҷумла маризону маъюбон, ятимони кул, яккаписарҳо ва донишҷӯёни мактабҳои олӣ (то хатми таҳсил) аз масъулияти адои хидмати ҳарбӣ пурра ё муваққатан озод карда мешаванд.
Додситонии кулли Тоҷикистон ахиран хабар дод, ки шумораи шаҳрвандоне, ки аз хизмати ҳарбӣ саркашӣ мекунанд, сол то сол кам шуда, сафи шаҳрвандоне, ки хоҳиши ихтиёран ба хизмати ҳарбӣ рафтан доранд, баракс торафт зиёд мешавад.
Ба иттилои ин идора, танҳо дар моҳи аввали даъвати тирамоҳии кунунӣ фарзандони 124 мансабдори давлатӣ ба хидмати ҳарбӣ рафтаанд. Додситонӣ зикр кард, ки аз ҷумла фарзандони раисони шаҳру ноҳияҳои Файзобод, Тоҷикобод, Рашт, Бохтар, сардори шуъбаи муҳосибот ва молияи додситонии кулли Тоҷикистон, фарзандони додситонҳои ноҳияҳои Ҷалолиддини Балхӣ ва Мӯъминобод ва писари додситони ҳарбии гарнизони Кӯлоб ба хизмати ҳарбӣ сафарбар шудаанд.
Ин дар ҳолест, ки дар гузашта фарзандони мансабдорони тоҷик бо истифода аз нуфузи волидонаш ба ҳар роҳе аз хидмати артиш худро халос мекарданд ва ба ин далел, артиши Тоҷикистонро бо танз “артиши камбағалон” ва “артиши коргару деҳқон” низ ном мебурданд.
Додситонӣ аммо нагуфтааст, ки оё фарзандони ин мансабдорон дар ҳамин мавсими тирамоҳӣ ба хидмат рафтанд ё қаблан? Қаблан гузориш шуда буд, ки писари раиси шаҳри Бохтар Сиҷоуддин Саломзода соли 2021 бо ихтиёри худ ба хидмати ҳарбӣ рафтааст.
Қабл аз шурӯи мавсими тирамоҳии даъват ба артиш вазири мудофиаи Тоҷикистон генерал Шералӣ Мирзо аз комиссарҳои ҳарбии шаҳру ноҳияҳо талаб карда буд, ки пеш аз ҳама, фарзандони мансабдорони давлатиро ба артиш сафарбар кунанд.
Ҳар мавсими даъват ба артиш дар Тоҷикистон ҳамроҳ бо шикоятҳо аз “облава” ё “иҳотагирӣ” ҷараён мегирад. “Облава” як шеваи аслан ғайриқонуниест, ки кормандони комиссариатҳои ҳарбӣ ва мақомоти маҳаллӣ ҷавонони синну соли даъватиро дар кӯчаю бозорҳо дастгир карда, ба хидмат мефиристанд. Дар бисёр маврид хешу табори ҷавонони “облава”-шуда танҳо баъди чанд рӯз хабар меёбанд, ки наздикони гумшудаашонро ба артиш бурдаанд.
Фаъолони ҷомиаи шаҳрвандӣ аз роҳбарони Тоҷикистон чандин бор даъват карда буданд, ки ба ин таҷрибаи “облава”, ки обрӯи давлатро мерезонад, нуқта гузоранд.
Соли 2021 ба қонунгузории Тоҷикистон тағйироте ворид карда шуд, ки ба шаҳрвандон имкон медиҳад, бо пардохти маблағи муодили 420 нишондиҳанда барои ҳисобҳо (барои соли 2022 ин маблағ 26 ҳазору 880 сомониро ташкил медиҳад) ҳамагӣ як моҳ хидмат карда, аз хидмати ҳарбии дусола озод шаванд. Мақомот бар ин боваранд, ки ин дасти фасодро дар арсаи даъват ба артиш хеле кӯтоҳтар карда, имкон медиҳад, ки маблағҳои аз ин ҳисоб бадастомада барои беҳтар кардани шароити хидмати аскарони боқимонда сарф карда шавад.